Ενεργοποίηση Windows: Πώς λειτουργεί και Πόσο Αντέχει

Οι παλιές εκδόσεις των Windows ήθελαν απλά ένα κλειδί προϊόντος για να λειτουργήσουν. Από τα Windows XP και για κάθε έκδοση Windows έκτοτε, χρειάζεται επίσης να ενεργοποιήσουμε το λειτουργικό σύστημα για να το χρησιμοποιήσουμε. Ας δούμε πώς λειτουργεί η ενεργοποίηση Windows, και πώς και πότε μπορεί να χάσουμε την ενεργοποίηση.

Ενεργοποίηση Windows: Μια “Λύση” για την πειρατεία

Σας θυμίζει τίποτα αυτό το κλειδί προϊόντος?

HQ6K2-QPC42-3HWDM-BF4KJ-W4XWJ

Πρόκειται για το πιο γνωστό κλειδί προϊόντος για τα Windows 98. Πολλοί τεχνικοί και power users στα τέλη της δεκαετίας του '90 το είχαν αποστηθίσει.

Ο οποιοσδήποτε μπορούσε να εγκαταστήσει τα Windows 98, να εισάγει το παραπάνω κλειδί προϊόντος, και να έχει μια πλήρη εγκατάσταση Windows, σαν να είχε αγοράσει κανονικά την άδεια.

Εκείνα τα χρόνια, τα Windows δεν είχαν κανένα απολύτως σύστημα για να ελέγχουν αν ένα κλειδί προϊόντος χρησιμοποιούταν περισσότερες από μία φορές. Δεν μπορούσαν καν να εμποδίσουν κάποιον key generator, ο οποίος θα μπορούσε να παράγει πρακτικά ατέλειωτα “γνήσια” κλειδιά.

Αυτό, φυσικά, είναι πειρατεία λογισμικού, και δεν άρεσε ιδιαίτερα στη Microsoft – αν και θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί πως η ελευθερία να εγκαταστήσει κανείς τα Windows δωρεάν βοήθησε τη Microsoft να κατακτήσει πάνω από το 90% της αγοράς των PC.

Εν πάση περιπτώσει, μετά την παταγώδη αποτυχία των Windows ME – τα οποία κανείς δεν θα ήθελε να έχει, ούτε καν πειρατικά, με τα χάλια που είχαν – η Microsoft αποφάσισε να κάνει κάτι για την πειρατεία των Windows.

Η λύση, που υλοποιήθηκε για πρώτη φορά στα Windows XP, ήταν η απαίτηση για την ενεργοποίηση Windows.

Πλέον, πέραν από ένα γνήσιο κλειδί προϊόντος, κάθε εγκατάσταση Windows έπρεπε να επικοινωνήσει με τη Microsoft για να ενεργοποιηθεί, είτε αυτόματα μέσω Internet ή χειροκίνητα, με την ενεργοποίηση Windows μέσω τηλεφώνου.

Η ενεργοποίηση Windows ουσιαστικά συνδέει ένα κλειδί προϊόντος των Windows με ένα συγκεκριμένο PC. Αν το ίδιο κλειδί χρησιμοποιηθεί σε ένα άλλο PC, η ενεργοποίηση Windows θα αποτύχει.

Πώς συνδέεται το κλειδί προϊόντος με ένα συγκεκριμένο PC

Υπάρχουν τρία στάδια όσον αφορά την ενεργοποίηση Windows.

Κατ' αρχάς, κατά την εγκατάσταση των Windows, το λειτουργικό δημιουργεί ένα μοναδικό αναγνωριστικό προϊόντος από το κλειδί προϊόντος. Μπορούμε να δούμε το αναγνωριστικό προϊόντος πατώντας το κουμπί των Windows + Pause/Break.

Το δεύτερο βήμα για την ενεργοποίηση Windows είναι το Hardware Identification (HWID). Ο HWID είναι ένας μοναδικός αριθμός που συνδέεται με τις συσκευές του υπολογιστή μας, και επίσης υπολογίζεται κατά τη διάρκεια της εγκατάστασης.

Κάθε υποσύστημα στον υπολογιστή μας, από τον επεξεργαστή και την κάρτα γραφικών μέχρι την κάρτα δικτύου, έχει ένα μοναδικό σειριακό αριθμό.

Τα Windows εφαρμόζουν έναν μαθηματικό αλγόριθμο σε κάθε σειριακό αριθμό και δημιουργούν ένα παράγωγο αριθμό (hash), με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι αδύνατον από αυτό τον δεύτερο αριθμό να προκύψει ο πρώτος (one-way hash).

Από το κάθε hash του κάθε υποσυστήματος χρησιμοποιούνται μεταξύ τεσσάρων και έξι bits, ανάλογα με το υποσύστημα.

Μόνο οι εσωτερικές συσκευές του PC μετράνε, όχι τα περιφερειακά, όπως η οθόνη, το πληκτρολόγιο/ποντίκι, συσκευές USB κλπ.

Από όλες τις παραπάνω τιμές Hash, μέσα από έναν αλγόριθμο, υπολογίζεται το HWID, μήκους 8bit.

Τέλος, στο τρίτο στάδιο, στην ενεργοποίηση Windows μέσω του Internet ένα “handshake request” αποστέλλεται στη Microsoft. Αυτό το αίτημα περιλαμβάνει το αναγνωριστικό προϊόντος, το HWD, την έκδοση της τεχνολογίας ενεργοποίησης, καθώς και μια επικεφαλίδα, με ένα request ID που συνδέει όλες τις πληροφορίες μεταξύ τους.

Μέσα από την ενεργοποίηση Windows, το αναγνωριστικό προϊόντος – που εκπροσωπεί το κλειδί προϊόντος – συνδέεται με το Hardware ID στους Servers της Microsoft. Αυτό εμποδίζει το κλειδί προϊόντος από το να χρησιμοποιηθεί για την αναγνώριση Windows σε έναν διαφορετικό υπολογιστή.

Το γεγονός πως χρησιμοποιήθηκε one-way hash εγγυάται την ανωνυμία μας. Είναι αδύνατον να αναγνωριστεί ο υπολογιστής μας από τα serial number των υποσυστημάτων μέσω της πληροφορίας που αποστέλλεται στη Microsoft.

Εφόσον η ενεργοποίηση windows είναι επιτυχής, η επιβεβαίωση θα στείλει στον υπολογιστή μας ένα ψηφιακό πιστοποιητικό, υπογεγραμμένο από τη Microsoft.

Η τηλεφωνική ενεργοποίηση Windows – όταν δεν έχουμε πρόσβαση στο Internet για την αρχική ενεργοποίηση – λειτουργεί με παρόμοιο τρόπο.

Το Αναγνωριστικό Προϊόντος και το HWID συνδυάζονται στο Αναγνωριστικό Εγκατάστασης, το οποίο μεταφράζεται σε έναν 63ψήφιο δεκαδικό αριθμό, χωρισμένο σε εννέα ομάδες.

Εισάγουμε αυτόν τον αριθμό μέσα από το πληκτρολόγιο του τηλεφώνου μας κατά την κλήση. Στη συνέχεια το αυτοματοποιημένο τηλεφωνικό σύστημα θα μας απαγγείλει το Αναγνωριστικό Επιβεβαίωσης, το οποίο πρέπει να εισάγουμε για την ενεργοποίηση windows.

Τι γίνεται με την ενεργοποίηση Windows όταν κάνουμε αναβάθμιση?

Ο έλεγχος για το Αναγνωριστικό Προϊόντος και το HWID δεν γίνεται μόνο μια αφορά κατά την εγκατάσταση.

Σε κάθε login, τα Windows υπολογίζουν ξανά το HWID. Στη συνέχεια, μόλις συνδεθούν στο Internet, συγκρίνουν το τρέχον HWID με το HWID που είναι αποθηκευμένο στους servers της Microsoft, για να διαπιστώσει το λειτουργικό αν τρέχει στο ίδιο ή σε παρόμοιο υπολογιστή με αυτό στον οποίο ενεργοποιήθηκε.

Αν τα δύο HWID “διαφέρουν σημαντικά”, θα χάσουμε την ενεργοποίηση Windows, και το λειτουργικό θα πρέπει να ενεργοποιηθεί ξανά.

Ακόμα και αν αλλάξουμε μία μόνο συσκευή στον υπολογιστή, έστω και κάτι τόσο ασήμαντο όσο το DVD-RW, εξ' ορισμού θα αλλάξει το HWID. Όμως, τι σημαίνει αυτό? Πως με την παραμικρή αλλαγή στον υπολογιστή θα χάσουμε την ενεργοποίηση Windows?

Φυσικά όχι.

Η Microsoft έχει προβλέψει αυτό το σενάριο. Αυτός είναι ο λόγος που θα πρέπει τα HWID να “διαφέρουν σημαντικά” για να χάσουμε την ενεργοποίηση Windows.

Τι σημαίνει όμως το να “διαφέρουν σημαντικά”?

Πρώτα απ' όλα, η κάρτα δικτύου έχει ιδιαίτερη βαρύτητα σαν υποσύστημα για το HWID. Αν έχουμε την ίδια κάρτα δικτύου, θα χρειαστεί να αλλάξουμε έξι ή περισσότερα υποσυστήματα πριν χρειαστεί επανενεργοποίηση.

Αυτό σημαίνει πως με την ίδια κάρτα δικτύου, μπορούμε να αλλάξουμε επεξεργαστή, να προσθέσουμε RAM, να αλλάξουμε κάρτα γραφικών, να αλλάξουμε DVD-R και να αντιγράψουμε τα Windows σε ένα νέο σκληρό δίσκο, και δεν θα χρειαστεί επανενεργοποίηση, εφόσον αλλάξαμε μόνο πέντε υποσυστήματα.

Αν όμως αλλάξουμε την κάρτα δικτύου, ή ο υπολογιστής μας δεν έχει καθόλου κάρτα δικτύου, μπορούμε να αλλάξουμε μέχρι τρεις συσκευές (συμπεριλαμβανομένης της κάρτας δικτύου). Αν αλλάξουμε τέταρτη συσκευή, θα πρέπει να ξανακάνουμε ενεργοποίηση.

Αξίζει να σημειωθεί πως αν αλλάξουμε ένα συγκεκριμένο υποσύστημα πολλές φορές, πχ αλλάξουμε έξι κάρτες γραφικών, αυτό μετράει ως μία αλλαγή όσον αφορά την ενεργοποίηση Windows.

Επίσης, το να προσθέσουμε επιπλέον υλικό – ένα δεύτερο δίσκο, μια δεύτερη κάρτα γραφικών για SLI ή Crossfire, κλπ. – δεν πρόκειται να επηρεάσει καθόλου την ενεργοποίηση Windows, με δεδομένο πως τα αρχικά υποσυστήματα παραμένουν στο σύστημα.

Τα δυσάρεστα νέα είναι πως στους περισσότερους υπολογιστές η κάρτα δικτύου είναι ενσωματωμένη στη μητρική. Η μητρική ενσωματώνει επίσης έναν SATA controller. Οι περισσότερες σύγχρονες μητρικές ενσωματώνουν επιπλέον κάρτα γραφικών, ασχέτως αν τη χρησιμοποιούμε ή όχι.

Αυτό σημαίνει πως αλλάζοντας απλά τη μητρική και τον επεξεργαστή, το πιθανότερο είναι πως έχουμε ξεπεράσει τις τρεις επιτρεπόμενες αλλαγές (κάρτα δικτύου, ελεγκτής SATA, ενσωματωμένη GPU, επεξεργαστής) και θα χρειαστούμε επανενεργοποίηση.

Εξαιρέσεις για την ενεργοποίηση Windows

Δεν ενεργοποιούνται όλες οι εκδόσεις Windows με τον ίδιο τρόπο. Οι εκδόσεις Enterprise των Windows XP που είχαν άδεια volume license και κλειδί προϊόντος volume license δεν ήθελαν ενεργοποίηση, και δεν έκαναν έλεγχο hardware, ούτε είχαν περιορισμό στην εγκατάσταση.

Για ένα μεγάλο διάστημα, οι χρήστες που χρησιμοποιούσαν πειρατικά τα Windows XP χρησιμοποιούσαν ένα volume license κλειδί προϊόντος, το οποίο είχε διαρρεύσει. Στο τέλος, όμως, η Microsoft ακύρωσε αυτό το κλειδί, με το χαρακτηριστικό “Windows Genuine Advantage”.

Επίσης, ορισμένα PC που έρχονταν με προεγκατεστημένα Windows είχαν ένα ειδικό BIOS που περιλάμβανε μια προστασία ονόματι “System Locked Pre-installation”, ή SLP. Σε αυτά τα συστήματα, τα Windows δεν έλεγχαν καθόλου το HWID, απλά σύγκριναν το BIOS του PC στις πληροφορίες του SLP, όσες άλλες αλλαγές και αν γίνονταν στο hardware.

Αν γνωρίζετε αγγλικά, μπορείτε να διαβάσετε περισσότερες πληροφορίες για την ενεργοποίηση Windows από την ίδια τη Microsoft.

Ο παραπάνω οδηγός έχει τα χρονάκια του, καθώς ανανεώθηκε τελευταία φορά τον Αύγουστο του 2001, και δεν καλύπτει τα Windows Vista ή τις νεότερες εκδόσεις. Όμως η βάση για την ενεργοποίηση Windows δεν έχει αλλάξει σημαντικά με τα χρόνια.

Η ενεργοποίηση Windows μείωσε την πειρατεία?

Οι πειρατές, αν μη τι άλλο, είναι επίμονοι.

Για κάθε έκδοση των Windows που χρειάζεται ενεργοποίηση, έχουν υπάρξει πολλαπλές μέθοδοι να γίνει η ενεργοποίηση Windows παράνομα. Από τα προαναφερθέντα volume license keys μέχρι την εξομοίωση του συστήματος KMS (Key Management system).

Τελικά, στο κάτω-κάτω της γραφής, αν κάποιος θέλει πραγματικά να έχει σπασμένα Windows, η ενεργοποίηση Windows δεν είναι κανένα σπουδαίο εμπόδιο.

Συνεχίζεται: Πώς να ενεργοποιήσουμε τα Windows μετά από μια “σημαντική” αναβάθμιση.

Ανάλογα με την έκδοση της άδειας των Windows που έχουμε (Retail, OEM ή DSP) η επανενεργοποίηση windows μέσω internet ίσως και να είναι αδύνατη μετά από μια σημαντική αλλαγή στο hardware.

Όμως η ενεργοποίηση μέσω τηλεφώνου είναι πολύ πιο ανθεκτική, και φέρνει αποτελέσματα σε περιπτώσεις που η ενεργοποίηση μέσω Internet αποτυγχάνει.

Δείτε τον σχετικό οδηγό μας:
Μεταφορά Windows & Ενεργοποίηση από Παλιό σε Νέο PC