Διάταξη πληκτρολογίου – Από την QWERTY στις Άλλες

H διάταξη πληκτρολογίου QWERTY δημιουργήθηκε για τις γραφομηχανές του 1870, και έχει μείνει ίδια εδώ και 1,5 αιώνα. Στο άρθρο αυτό θα δούμε πώς και γιατί επιλέχθηκε η συγκεκριμένη διάταξη πληκτρολογίου, θα καταρρίψουμε ένα δημοφιλή μύθο για την QWERTY, και θα δούμε τις δημοφιλέστερες εναλλακτικές διατάξεις πληκτρολογίων.

Πως δημιουργήθηκε η διάταξη πληκτρολογίου QWERTY

Η διάταξη πληκτρολογίου QWERTY έχει ονομαστεί έτσι από τη σειρά των γραμμάτων στην πρώτη γραμμή των πληκτρολογίων.

Πιθανώς να έχετε ακούσει το λόγο για τον οποίο τα γράμματα στο πληκτρολόγιο δεν βρίσκονται σε αλφαβητική σειρά.

Το πιθανότερο είναι, μάλιστα, να έχετε ακούσει ένα ψευδή μύθο επ' αυτού.

Το πρόβλημα των γραφομηχανών

Το 19ο αιώνα και τις αρχές του 20ου, οι γραφομηχανές είχαν ξεχωριστούς βραχίονες, έναν για κάθε γράμμα.

Πατώντας ένα πλήκτρο, ο βραχίονας χτυπούσε πάνω στη μελανοταινία της γραφομηχανής, αποτυπώνοντας το αντίστοιχο γράμμα στο χαρτί.

Ο σχεδιασμός αυτός διατηρήθηκε για δεκαετίες, μέχρι να εμφανιστούν οι πρώτες ηλεκτρικές γραφομηχανές.

Το πρόβλημα ήταν πως αν κάποιος επιχειρούσε να γράψει γρήγορα διαδοχικά δύο γράμματα που οι βραχίονές τους βρίσκονταν ο ένας δίπλα στον άλλο, υπήρχε μεγάλη πιθανότητα οι βραχίονες να κολλήσουν μεταξύ τους.

Αν λοιπόν το πληκτρολόγιο βρισκόταν σε αλφαβητική σειρά, συχνοί συνδυασμοί γραμμάτων στα Αγγλικά όπως το “ST” θα βρίσκονταν σε διπλανές θέσεις και θα υπήρχαν συχνά κολλήματα.

Η λύση

Συνήθως αυτή η ιστορία καταλήγει πως κάποιος προσπάθησε να φτιάξει την πιο άβολη διάταξη πληκτρολογίου, ώστε να αναγκαστούν οι χρήστες γραφομηχανής να γράφουν αργά, για να μην κολλούν τα πλήκτρα.

Αυτό όμως είναι μύθος.

Στην πραγματικότητα, η αλλαγή στη διάταξη πληκτρολογίου είχε σαν στόχο να απομακρυνθούν μεταξύ τους οι βραχίονες γραμμάτων που ήταν πιθανό να κολλήσουν, όχι να δυσκολέψει τη ζωή σε όσους πληκτρογραφούν.

Απεναντίας, μοιράζοντας σημαντικά γράμματα και στις δύο πλευρές του πληκτρολογίου, η ταχύτητα πληκτρολόγησης πρακτικά επιταχυνόταν, καθώς αξιοποιούνταν καλύτερα και τα δύο χέρια.

Η πρώτη εναλλακτική διάταξη δημιουργήθηκε το Νοέμβριο του 1868 από τον Christopher Latham Sholes και είχε ως εξής:

Η διάταξη αυτή χρησιμοποιήθηκε στην γραφομηχανή Sholes & Glidden Type-Writer.

Το 1873 τα δικαιώματα για την κατασκευή αυτής της γραφομηχανής πωλήθηκαν στην εταιρεία Remington. Με την επέμβαση των μηχανικών της Remington, η διάταξη πληκτρολογίου διαμορφώθηκε ως εξής:

Τέλος, το 1878 κυκλοφόρησε η Remington No.2, η πρώτη πραγματικά επιτυχημένη γραφομηχανή η οποία ουσιαστικά διέδωσε την τεχνολογία σε ολόκληρο τον κόσμο.

Το πληκτρολόγιο εκείνης της γραφομηχανής έχει ακριβώς την ίδια διάταξη που έχει το πληκτρολόγιο στο δικό μας υπολογιστή.

Παρ' όλο που οι ηλεκτρικές γραφομηχανές και φυσικά οι υπολογιστές δεν έχουν το πρόβλημα των διπλανών χαρακτήρων, η διάταξη QWERTY ήταν αρκετά διαδεδομένη για να παραμείνει το στάνταρ μέχρι και σήμερα, 1,5 αιώνα αργότερα.

Το πρόβλημα με τη διάταξη πληκτρολογίου QWERTY

Μπορεί κανείς να μην προσπάθησε ενεργά να σαμποτάρει την ταχύτητα πληκτρολόγησης, η αλήθεια είναι όμως πως η διάταξη QWERTY δεν είναι και η βολικότερη δυνατή.

Για παράδειγμα, η μεσαία σειρά του πληκτρολογίου διαθέτει ένα μόνο φωνήεν, όσον αφορά τα Αγγλικά, το οποίο μάλιστα βρίσκεται στο μικρό δάχτυλο του αριστερού χεριού.

Με δεδομένο πως κάθε λέξη διαθέτει τουλάχιστον ένα φωνήεν, αυτό σημαίνει πως χρειάζονται περισσότερες κινήσεις των δαχτύλων ανάμεσα στις διαφορετικές σειρές του πληκτρολογίου, που μειώνουν την ταχύτητα και κουράζουν το χρήστη.

Εναλλακτικές διατάξεις πληκτρολογίου

Μπορεί καμία από τις παρακάτω διατάξεις να μην έχει καταφέρει ακόμα να διεκδικήσει την πρωτιά από την QWERTY – και αυτό δεν φαίνεται πως πρόκειται να αλλάξει ποτέ – όλες τους όμως υπόσχονται ταχύτερη αλλά και πιο ξεκούραστη πληκτρολόγηση.

Θα πρέπει να σημειωθεί πως οι παρακάτω διατάξεις έχουν σχεδιαστεί με γνώμονα τα Αγγλικά ή κάποια άλλη συγκεκριμένη ξένη γλώσσα. Ως εκ τούτου, ελάχιστες από αυτές υποστηρίζουν και τα Ελληνικά, τουλάχιστον στα Windows.

Αν θέλετε να δοκιμάσετε μία από αυτές στα Ελληνικά, μπορείτε να φτιάξετε μία από τις παρακάτω, ή και μία εντελώς δική σας, ακολουθώντας αυτόν τον οδηγό:

Δημιουργία Διάταξης Πληκτρολογίου στα Windows

Η διάταξη πληκτρολογίου Dvorak

Η διάταξη αυτή δημιουργήθηκε από τον Dr. August Dvorak, ο οποίος κατέθεσε αίτηση ευρεσιτεχνίας το 1936.

Χαρακτηριστικό της είναι πως στην τα περισσότερα φωνήεντα του πληκτρολογίου βρίσκονται πλέον στη μεσαία σειρά, ενώ τα σημεία στίξης έχουν μεταφερθεί στο αριστερό χέρι.

Επίσης, το 1960 ο Dvorak σχεδίασε διατάξεις ειδικές για πληκτρολόγηση με το ένα μόνο χέρι. Αυτή είναι η έκδοση για τους δεξιόχειρες:

…και αυτή για τους αριστερόχειρες:

Πλεονεκτήματα του Dvorak

Οι υπέρμαχοι του Dvorak θεωρούν πως χρειάζονται λιγότερες κινήσεις των δακτύλων, αυξάνεται η ταχύτητα πληκτρολόγησης και μειώνονται τα λάθη σε σχέση με το QWERTY.

Μάλιστα, το ρεκόρ Guiness για την πιο γρήγορη αγγλική πληκτρολόγηση στον κόσμο έχει επιτευχθεί με την διάταξη Dvorak.

Η Barbara Blackburn κατόρθωσε να γράφει 150 λέξεις το λεπτό για 50 λεπτά και 170 λέξεις το λεπτό για μικρότερες χρονικές περιόδους, ενώ η μέγιστή της ταχύτητα ήταν 212 λέξεις το λεπτό.

Την ελληνική Dvorak για Windows θα τη βρείτε εδώ.

Η διάταξη πληκτρολογίου Colemak

Για όσους το Dvorak παραείναι διαφορετικό από το QWERTY, το Colemak είναι μια επιλογή για πολύ πιο ομαλή μετάβαση.

Ουσιαστικά, αντί να φέρει τα πάνω-κάτω στη διάταξη, έχει μόνο 17 διαφορές σε σχέση με το κλασσικό QWERTY.

Μάλιστα, μπορεί κανείς να το μάθει σταδιακά, κάνοντας ευκολότερη τη μετάβαση από το QWERTY.

Μπορείτε να κατεβάσετε την αγγλική Colemak από εδώ.

Εδώ θα βρείτε online μαθήματα για να τη διδαχθείτε.

Η διάταξη πληκτρολογίου Neo

Η συγκεκριμένη διάταξη είναι ένα βελτιωμένο γερμανικό πληκτρολόγιο, που υποστηρίζει επίσης όλες τις λατινογενείς γλώσσες, καθώς και τα Βιετναμέζικα και ορισμένες Αφρικανικές γλώσσες.

Εκτός από τις παραπάνω γλώσσες, το Neo έχει προβλέψει διατάξεις χρήσιμες σε προγραμματιστές και μαθηματικούς που γράφουν σε LaTeX.

Το Neo είναι χωρισμένο σε 6 “στρώσεις” (layers), που έχουν ως εξής:

Η προηγούμενη screenshot ήταν το Layer 1. Αυτό είναι το layer 3:

Μπορείτε να κατεβάσετε τη διάταξη Νeo από εδώ.

Σε αυτή τη σελίδα θα βρείτε οδηγίες για την εγκατάσταση.

Η διάταξη πληκτρολογίου BÉPO

Το BÉPO είναι ένα βελτιστοποιημένο γαλλικό πληκτρολόγιο που αναπτύσσεται από την κοινότητα BÉPO και υποστηρίζει όλες τις λατινογενείς γλώσσες της ευρωπαϊκής ένωσης, τα Ελληνικά και την Esperando.

Είναι επηρεασμένη από κάποιες ιδέες που εισήγαγε η διάταξη Dvorak και άλλες εργονομικές διατάξεις.

Θα βρείτε τη  bepo εδώ.

Συνεχίζεται: Δημιουργία διάταξης πληκτρολογίου

Μπορεί οι περισσότερες διατάξεις πληκτρολογίου να μην είναι διαθέσιμες στα Ελληνικά, όμως με το Microsoft Keyboard Layout Creator μπορούμε να αναπαράγουμε όποια διάταξη θέλουμε για τη δική μας γλώσσα.

Αρκεί να επισκεφθούμε αυτή τη διεύθυνση για να κατεβάσουμε την τελευταία έκδοση του προγράμματος.

Για τον αναλυτικό οδηγό του πώς να φτιάξετε τη δική σας διάταξη πληκτρολογίου, καθώς και ένα δώρο-έκπληξη από το PCsteps, δείτε το παρακάτω άρθρο:

Δημιουργία Διάταξης Πληκτρολογίου στα Windows