Οι ανεπιθύμητες κλήσεις είναι ένα αυξανόμενο πρόβλημα για πολλούς χρήστες κινητών τηλεφώνων. Συνήθως προέρχονται από άγνωστες πηγές και συχνά σχετίζονται με απάτες ή πωλήσεις προϊόντων και υπηρεσιών. Σε αυτό το άρθρο θα δούμε αναλυτικά κάθε πιθανή λύση για να μειώσουμε και γιατί όχι, να εξαλείψουμε εντελώς τις ανεπιθύμητες κλήσεις στο κινητό μας.
Προτάσεις συνεργασίας
Τα νέα άρθρα του PCsteps
Γίνε VIP μέλος στο PCSteps
Βασικοί κίνδυνοι από τις ανεπιθύμητες κλήσεις στο κινητό
Χορηγός του σημερινού άρθρου είναι η Incogni, που αναλαμβάνει να αφαιρέσει τις προσωπικές μας πληροφορίες από εκατοντάδες βάσεις δεδομένων online. Περισσότερα για αυτό, στη συνέχεια.
Όλοι δεχόμαστε κατά διαστήματα ανεπιθύμητες κλήσεις στο κινητό ή στο σταθερό. Τις περισσότερες φορές θα είναι από κάποια εταιρεία που προσπαθεί να μας πουλήσει κάτι.
Μία νέα σύνδεση, μία αναβάθμιση, ή ένα προϊόν. Αυτές είναι οι “νόμιμες” ανεπιθύμητες κλήσεις. Θέλουν δηλαδή από εμάς να αγοράσουμε με τα χρήματά μας το προϊόν που προωθούν.
Τέτοιου είδους κλήσεις μπορεί να γίνουν πολύ ενοχλητικές, αλλά η μεγαλύτερη ζημιά που μπορούν να μας κάνουν, είναι ακριβώς αυτό: το να μας ενοχλήσουν. Να μας καλέσουν κάποια ακατάλληλη στιγμή, ή να μας ξυπνήσουν χωρίς λόγο και να μην το κλείνουν με τίποτα.
Το θέμα όμως δεν είναι μόνο η ενόχληση. Οι ανεπιθύμητες κλήσεις μπορεί να είναι και επικίνδυνες, αν πρόκειται για κάποιον απατεώνα, που στόχο έχει να μας κοροϊδέψει και να μας αποσπάσει όσα περισσότερα χρήματα μπορεί.
Ας δούμε λοιπόν, ποιοι είναι οι βασικοί κίνδυνοι όταν δεχόμαστε ανεπιθύμητες κλήσεις.
Απάτες μέσω κλήσεων
Το πρώτο και πιο σημαντικό, είναι το να πέσουμε θύματα phishing. Να μας αποσπάσουν δηλαδή οι απατεώνες κάποια προσωπικά στοιχεία, τα οποία θα χρησιμοποιήσουν με κάποιον τρόπο εναντίον μας.
Και πριν πούμε ότι εμάς δεν θα μας έπειθε ποτέ κανένας απατεώνας, άρα δεν μας αφορά, ας σκεφτούμε ότι πολλά από τα θύματα είναι άνθρωποι μορφωμένοι, άνθρωποι της τεχνολογίας.
Άνθρωποι που δεν θα περιμέναμε ποτέ να την πατήσουν από phishing. Κι όμως, αρκεί μία τυχαία συγκυρία, ή μία κουραστική μέρα, για να κάνουμε ένα απλό, ανθρώπινο λάθος, που θα μας στοιχίσει ακριβά.
Η απάτη που κυκλοφορούσε πολύ το προηγούμενο διάστημα, ήταν ο “λογιστής” που μας παίρνει τηλέφωνο γιατί είναι να λάβουμε κάποια χρήματα και πρέπει να του δώσουμε τα στοιχεία του λογαριασμού μας. Ίσως, επειδή ήταν περίοδος φορολογικών δηλώσεων, και λίγο-πολύ, όλοι ίσως είχαμε μια επικοινωνία με τον λογιστή μας μέσα σε αυτό το διάστημα.
Γενικά τέτοιες απάτες παίζουν και πάρα πολύ σε περιόδους που το κράτος μοιράζει επιδόματα τύπου market pass. Καθοδηγούν το θύμα, ώστε να τους στείλει από μόνο του χρήματα με e-banking.
Ένα δεύτερο είδος τηλεφωνικής απάτης, που πιάνει σε ανθρώπους μεγάλης ηλικίας, είναι το εξής: Καλούν σε μια γιαγιά ή έναν παππού και λένε ότι το παιδί τους έπαθε κάτι, είναι στο νοσοκομείο, και χρειάζεται επειγόντως ένα ποσό χρημάτων για να εγχειριστεί.
Τέτοιου είδους κλήσεις, έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό. Παρουσιάζουν μία επείγουσα κατάσταση, στην οποία καλούμαστε να πάρουμε μία γρήγορη απόφαση. “Σήμερα λήγει η διορία για την επιδότηση”. “Το παιδί σου εγχειρίζεται τώρα αυτή τη στιγμή που μιλάμε.”
Είναι έτσι κατασκευασμένα τα επιχειρήματα, ώστε να μην έχουμε χρόνο να σκεφτούμε και να αντιδράσουμε με λογική.
Γενική αντιμετώπιση τέτοιων κλήσεων
Αρχικά, όταν βλέπουμε άγνωστο νούμερο να μας καλεί, είμαστε εξαρχής υποψιασμένοι ότι ίσως είναι απάτη. Και προσπαθούμε να σκεφτούμε και να αναλύσουμε τι ακριβώς μας λέει το άτομο στην άλλη γραμμή.
Να θυμόμαστε ότι κανένας, μα κανένας αξιόπιστος φορέας δεν θα μας ζητήσει μέσω τηλεφώνου χρήματα. Στοιχεία e-banking. Στοιχεία καρτών, ονοματεπώνυμο, ΑΦΜ, και τα σχετικά.
Αν δεν έχουμε ξεκινήσει εμείς κάποια διαδικασία, να καλέσουμε εμείς δηλαδή κάποιον υπάλληλο, για να μας εξυπηρετήσει με κάποιον τρόπο, δεν δίνουμε καμία προσωπική πληροφορία μέσω τηλεφώνου.
Πόσο μάλλον πληροφορίες που έχουν να κάνουν με χρήματα. Για κανέναν απολύτως λόγο. Φυσικά, θα έπρεπε να είναι αυτονόητα αυτά. Αλλά δυστυχώς, δεν είναι. Και δυστυχώς, καθημερινά υπάρχουν θύματα σε τέτοιες απάτες.
Επίσης, ενημερώνουμε παιδιά, γονείς, παππούδες. Τους τονίζουμε ξανά και ξανά ότι ποτέ δεν δίνουμε οποιοδήποτε στοιχείο μέσω τηλεφώνου ή ηλεκτρονικά. Ή ακόμα και προσωπικά με τη φυσική παρουσία σε αγνώστους.
Ενημερώνουμε τους δικούς μας λοιπόν, για να καταλάβουν ακριβώς τι προσπαθούν να πετύχουν αυτές οι απάτες, ώστε να μην πέσουν θύματα.
Διαρροή προσωπικών στοιχείων
Ας πούμε ότι είμαστε συνειδητοποιημένοι, και δεν θα την πατήσουμε από μια τηλεφωνική απάτη. Ωστόσο, το πρόβλημα δεν τελειώνει εδώ.
Το γεγονός ότι κάποιος θα μας πάρει τηλέφωνο και θα προσπαθήσει να μας εξαπατήσει, ή να μας πουλήσει κάτι, από μόνο του είναι πρόβλημα. Κι αυτό γιατί σημαίνει ότι ο απατεώνας με κάποιον τρόπο βρήκε το τηλέφωνό μας. Και ποιος ξέρει και τι άλλα στοιχεία που συνδέονται με αυτό.
Με άλλα λόγια, τα προσωπικά μας δεδομένα ήδη κυκλοφορούν κάπου εκεί έξω, σε κάποια βάση δεδομένων. Το ίδιο ισχύει και για τις απλές spam κλήσεις πωλήσεων. Βρήκαν το τηλέφωνό μας από κάποια βάση δεδομένων, και εφόσον δεχτήκαμε μία τέτοια κλήση, ακολουθούν και πολλές άλλες.
Πώς μπλοκάρω τις ανεπιθύμητες κλήσεις μια και καλή
Είναι γνωστό ότι η πρόληψη είναι πάντα καλύτερη της θεραπείας. Οπότε πάμε να δούμε αναλυτικά ποιες είναι οι επιλογές μας για να γλιτώσουμε από τις spam αλλά και τις scam κλήσεις.
Λύση 1 – Μητρώο 11
Το πρώτο που μπορούμε να κάνουμε είναι να ενταχθούμε στο Μητρώο 11. Είναι μία λίστα την οποία οφείλει να τηρεί κάθε πάροχος τηλεφωνίας, και περιλαμβάνει τα στοιχεία συνδρομητών, η οποίοι έχουν ζητήσει να μην δέχονται τηλεφωνικές κλήσεις για διαφημιστικούς σκοπούς.
Πώς θα μπούμε σε αυτό το μητρώο: Ανάλογα με τον πάροχό μας, μπορούμε να ενταχθούμε σε αυτό το μητρώο είτε πηγαίνοντας σε κάποιο κατάστημα του παρόχου, είτε καλώντας στην εξυπηρέτηση πελατών. Παραθέτουμε τα links με οδηγίες για τον κάθε πάροχο στην Ελλάδα.
Συγκεκριμένα για την Cosmote που έχουμε εμείς, υπάρχει επιλογή μέσα στο Cosmote App. Την εντοπίζουμε από το Προφίλ μας > Προσωπικά δεδομένα > Προωθητικές επικοινωνίες.
Κι από εκεί επιλέγεις τον αριθμό μας, και βάζουμε κανέναν στις κλήσεις. Και κανέναν και στα SMS. Ούτε εκεί μας ενδιαφέρει το spam. Με το που πατήσουμε καταχώρηση, θα μας έρθει ένα sms για να βάλουμε τον κωδικό επιβεβαίωσης.
Υποθέτουμε ότι αντίστοιχες επιλογές θα έχουν και οι άλλοι πάροχοι στις εφαρμογές τους, αλλά θα πρέπει να το ψάξουμε λίγο.
Λύση 2 – Incogni
Προφανώς, ο παραπάνω τρόπος θα εμποδίσει τις “νόμιμες” κλήσεις διαφημιστικής προώθησης. Όχι, τους απατεώνες. Τι μπορούμε να κάνουμε για αυτούς; Ιδανικά, θέλουμε να μην μπορούν να βρουν τον αριθμό μας. Οπότε θέλουμε να αφαιρέσουμε τον αριθμό μας από οποιαδήποτε λίστα online κυκλοφορεί σε data brokers.
Οι data brokers είναι εταιρείες που συλλέγουν προσωπικά δεδομένα, τα οποία προέρχονται συνήθως από δημόσια αρχεία, όπως το διαδίκτυο και τα social media. Δεν αποκλείεται βέβαια να συλλέγονται και από ιδιωτικές πηγές.
Στη συνέχεια, αυτά τα δεδομένα πωλούνται ή παρέχονται με άδεια σε τρίτους, για διάφορες χρήσεις. Ή μπορεί να υπάρξει κάποιο κενό ασφαλείας και να χακαριστούν αυτές οι βάσεις δεδομένων, οπότε να κλαπούν τα στοιχεία εκατομμυρίων χρηστών. Συμβαίνει καθημερινά.
Υπάρχουν διαφορετικοί κανονισμοί και νόμοι όσον αφορά την ιδιωτικότητα σε κάθε χώρα, και σε γενικές γραμμές περιορίζουν τη συλλογή πληροφοριών. Αλλά, όπως είπαμε, αν λαμβάνουμε ανεπιθύμητες κλήσεις, έχει ήδη διαρρεύσει ο αριθμός μας.
Για να αφαιρέσουμε τα στοιχεία μας από τέτοιες λίστες, θα πρέπει πρώτα να βρούμε τους data brokers που έχουν τα στοιχεία αυτά, και μετά να ζητήσουμε τη διαγραφή τους. Με απλά λόγια, τρέχα γύρευε.
Μία καλύτερη λύση είναι να χρησιμοποιήσουμε κάποια αξιόπιστη υπηρεσία αφαίρεσης προσωπικών δεδομένων, όπως είναι η Incogni που αναφέραμε προηγουμένως.
Η Incogni προσφέρει την αφαίρεση των προσωπικών μας δεδομένων από γνωστούς data brokers, με αυτοματοποιημένο τρόπο. Διαχειρίζεται δηλαδή αυτόματα όλη τη διαδικασία της αφαίρεσης. Από την αίτηση αφαίρεσης, μέχρι την επικοινωνία για την επιβεβαίωση της αφαίρεσης, και μέχρι την αποτροπή της συλλογής των δεδομένων στο μέλλον.
Και το καλό είναι ότι η υπηρεσία λειτουργεί για κάθε είδους προσωπικό δεδομένο που υπάρχει σε data brokers. Τηλέφωνο, email, κλπ. Να σημειώσουμε επίσης, ότι η Incogni δημιουργήθηκε από τη Surfshark, και είναι πλέον σήμερα μέλος της ομάδας του NordVPN.
Πώς ακριβώς λειτουργεί όμως; Θα δούμε ως παράδειγμα τη δική μας περίπτωση ως PCsteps. Τελευταία δεχόμασταν αρκετό spam στο επαγγελματικό email που έχουμε για επικοινωνία για σκοπούς marketing.
Οπότε αποφασίσαμε να δοκιμάσουμε την υπηρεσία της Incogni.
Η εταιρεία παρέχει δύο διαθέσιμα πακέτα. Το individual plan για προσωπική χρήση. Και το Family & Friends πλάνο, στο οποίο μπορούμε να καλέσουμε κι άλλα 4 άτομα.
Η κανονική χρέωση είναι 14.98$ το μήνα, αν επιλέξουμε μηνιαία πληρωμή. Αλλά μπορούμε να έχουμε 50% έκπτωση με ετήσια πληρωμή, στην οποία περίπτωση το κόστος είναι στα 7.49$ το μήνα.
Η διαδικασία εγγραφής για εμάς ήταν πολύ απλή. Βάλαμε το email μας και τα στοιχεία μας, και δημιουργήσαμε λογαριασμό.
Χρειάστηκε να υπογράψουμε μια αίτηση εξουσιοδότησης, όπου δίνουμε την άδειά μας στην Incogni, για να ζητήσει εκ μέρους μας διαγραφή των προσωπικών μας δεδομένων από data brokers. Να ανακαλέσει οποιαδήποτε συγκατάθεση δώσαμε για τη συλλογή αυτών των δεδομένων. Και να αντιταχτεί στην οποιαδήποτε επεξεργασία των δεδομένων που μας αφορούν.
Χρειάστηκε επίσης να κάνουμε και ένα verify στο email που θέλαμε να γίνει η αφαίρεση των στοιχείων. Και αυτό ήταν όλο. Η διαδικασία αυτή έγινε στη 1η Ιουλίου.
Τη στιγμή που γράφουμε αυτό το άρθρο, στα μέσα Αυγούστου, βλέπουμε στο προφίλ μας ότι έχουν σταλεί 46 αιτήματα για αφαίρεση των προσωπικών μας δεδομένων. Τα 31 εκ των οποίων έχουν ολοκληρωθεί. Και εκκρεμούν άλλα 15.
Υπάρχει μάλιστα και αναλυτική λίστα με όλους τους data brokers που έχουν αφαιρέσει τα δεδομένα μας.
Αν πάμε στην καρτέλα Detailed view, θα δούμε ποιοι brokers αφαίρεσαν αμέσως τα δεδομένα μας, ποιοι έχουν προβάλει αντίσταση, πόσα αιτήματα έχουν σταλεί στον καθένα, και γενικά, όλες τις λεπτομέρειες για τις κινήσεις της Incogni εκ μέρους μας.
Λύση 3 – Block
Κάτι ακόμα που μπορούμε να κάνουμε, αν και κάπως πιο δραστικό σαν μέτρο, είναι να μπλοκάρουμε κλήσεις από άγνωστους αριθμούς ή αριθμούς με απόκρυψη.
Στο Android, πηγαίνουμε στην εφαρμογή των κλήσεων, και πάνω δεξιά στις τρεις βουλίτσες πατάμε Ρυθμίσεις > Αναγνώριση κλήσεων και ανεπιθύμητες κλήσεις. Φροντίζουμε να έχουμε ενεργοποιημένα και τα δύο κουτάκια. Το ένα για αναγνώριση καλούντος. Και το δεύτερο για φιλτράρισμα ανεπιθύμητων κλήσεων.
Πάμε πίσω, και μπαίνουμε Αποκλεισμένοι αριθμοί. Εδώ μπορούμε να ενεργοποιήσουμε το αποκλεισμός κλήσεων από αγνώστους. Προσοχή, το αγνώστους, σημαίνει αριθμός που μας καλεί με απόκρυψη. Όχι αριθμός που δεν έχουμε στις επαφές μας.
Αν δηλαδή ο ανεπιθύμητος δεν καλεί με απόκρυψη, θα μπορεί να μας καλέσει κανονικά. Και πάλι όμως, με το να αποκλείσουμε τους αριθμούς που καλούν με απόκρυψη, δεν χάνουμε κάτι.
Τρίτη και τελευταία ρύθμιση. Αν μας καλέσει κάποιος, το σηκώσουμε, και συνειδητοποιήσουμε ότι είναι ανεπιθύμητος. Απλά κάνουμε παρατεταμένο πάτημα στον αριθμό του, και επιλέγουμε Αποκλεισμός/ανεπιθύμητο από τη λίστα. Έτσι δεν θα μπορεί να ,ας ξανακαλέσει το ίδιο άτομο.
Τα αντίστοιχα βήματα σε iPhone είναι να πάτε Settings – Phone. Κατεβαίνουμε στην επιλογή Silence Unknown callers και την ενεργοποιούμε. Η διαφορά εδώ είναι ότι θα μπλοκάρονται όλες οι κλήσεις από άγνωστους αριθμούς με τους οποίους δεν έχουμε επικοινωνήσει ποτέ.
Θα μπορούμε να δεχόμαστε δηλαδή κλήσεις μόνο από άτομα που έχουμε στις επαφές μας, ή που έχουμε καλέσει εμείς. Το προφανές μειονέκτημα σε αυτό, είναι ότι ενδεχομένως να χάσουμε και σημαντικές κλήσεις, προσπαθώντας να αποφύγουμε το spam.
Άλλη μία καλή πρακτική γενικά, είναι να μην σηκώσουμε το τηλέφωνο όταν πρόκειται για άγνωστο αριθμό. Και επιτόπου να γκουγκλάρουμε τον αριθμό στο ίντερνετ. Όπως υπάρχει ο δικός μας αριθμός σε data brokers, έτσι υπάρχει και λίστα με ανεπιθύμητους αριθμούς, από χρήστες που την έχουν πατήσει.
Σε αυτή την περίπτωση, απλά χρησιμοποιούμε το white-pages.gr. Εκεί θα δούμε αν αναφέρει τον αριθμό ως επικίνδυνο με τη σχετική ποσόστωση καθώς και τις τυχόν αξιολογήσεις χρηστών.
Εσείς έχετε πέσει ποτέ θύμα τηλεφωνικής απάτης;
Αν σας γεννήθηκαν απορίες, μπορείτε να μας γράψετε στις Ερωτήσεις. Εναλλακτικά, αν θέλετε να μοιραστείτε την άποψη σας για το θέμα, μπορείτε να μας γράψετε στα σχόλια στο σχετικό post του άρθρου στη σελίδα μας στο Facebook.
