Τα Μεγαλύτερα Προβλήματα με την Ασφάλεια στο Android

Η ασφάλεια στο Android είναι ένα από τα πιο σοβαρά θέματα που αντιμετωπίζει το ανοιχτό λειτουργικό της Google. Oι περισσότερες συσκευές Android δεν λαμβάνουν ενημερώσεις ασφαλείας, ενώ οι εφαρμογές προστασίας από ιούς που διατίθενται στο Play Store δεν αποτελούν λύση και δεν μπορούν να βοηθήσουν. Κινδυνεύουν άραγε οι συσκευές μας?

Είναι πολλές οι Android συσκευές

Η Google αναφέρει ότι κυκλοφορούν περίπου 1,6 δισεκατομμύρια συσκευές Android. Ο αριθμός αυτός ωστόσο, ενδέχεται σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες να είναι αρκετά μεγαλύτερος.

Ούτε λίγο ούτε πολύ, το λειτουργικό της Google κατέχει μερίδιο στην παγκόσμια αγορά κινητών, που ανέρχεται στο 86,2%. Δεύτερο έρχεται το iOS της Apple με μερίδιο στο 12,9%.

Οι πιο επικίνδυνες εκδόσεις του λειτουργικού

Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα με την ασφάλεια στο Android, είναι ο κατακερματισμός των εκδόσεων του λειτουργικού.

Υπάρχουν τόσες πολλές εκδόσεις, που δίνεται η ευκαιρία στις malware επιθέσεις να είναι πολύ ευέλικτες στην επιλογή του στόχου τους.

Σε αντίθεση με τα υπόλοιπα λειτουργικά, όπου οι χρήστες στην πλειονότητα τους αναβαθμίζουν τη συσκευή τους στη νεότερη έκδοση του λειτουργικού της, οι χρήστες του Android δεν προχωρούν στην αντίστοιχη ενέργεια.

Σε αυτό βέβαια συμβάλλει και η αδυναμία στο hardware πολλών συσκευών, καθότι οι νέες εκδόσεις του Android έρχονται με αυξημένες απαιτήσεις υλικού.

Επιπλέον, υπάρχει και η πολιτική των μεγάλων εταιρειών, που επικαλούνται αυτόν τον λόγο των αυξημένων απαιτήσεων, και σταματούν την αναβάθμιση των προγενέστερων μοντέλων τους.

Ωστόσο, τον Μάιο του 2016, τη μερίδα του λέοντος στις συσκευές Android την κατείχε η αρκετά παλαιότερη έκδοση, το KitKat με 32,5%. Η νεότερη έκδοση Marshmallow κατείχε την πέμπτη θέση με χαμηλό ποσοστό, της τάξης του 7,5%.

Τον Ιούλιο του 2016, μια ομάδα από εμπειρογνώμονες σε θέματα ασφαλείας του Android, κατέγραψε μια ανησυχητική τάση από επιθέσεις malware.

Διαπιστώθηκε ότι περισσότερα από 10 εκατομμύρια συσκευές Android είχαν ήδη μολυνθεί, μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα.

Το 90% αυτών των συσκευών λειτουργούσαν με τις παλαιότερες εκδόσεις KitKat και Jelly Bean, που τις καθιστά εξ αντικειμένου ως τις πιο επικίνδυνες για επιθέσεις malware.

Έτσι επιβεβαιώνεται το πρόβλημα με τις πολλές ενεργές εκδόσεις, και ιδίως των προγενέστερων.

Τα μεγαλύτερα προβλήματα με την ασφάλεια στο Android

Η ανοιχτή φύση του Android, η ευκολία με την οποία μπορούν να δημιουργηθούν εφαρμογές, και η μεγάλη ποικιλία των αγορών έξω από το Play Store, έχουν αυξήσει τα προβλήματα που αφορούν την ασφάλεια στο Android.

To λειτουργικό της Google έχει γίνει ο πιο ελκυστικός στόχος για τα κακόβουλα λογισμικά, τείνοντας να ξεπεράσει τα Windows στους φορητούς υπολογιστές.

Στα τέλη του 2014, τα ποσοστά μόλυνσης μεταξύ των συσκευών Android και των laptop με Windows βρίσκονταν στα ίδια επίπεδα.

Είναι φυσικό και αναμενόμενο οι κίνδυνοι που απειλούν καθημερινά το οικοσύστημα του Android, να προέρχονται από το web και τα apps.

Οι web απειλές

Οι κίνδυνοι του web, είναι μια αδιάκοπη απειλή για τις συσκευές Android, λόγω του γεγονότος ότι είμαστε διαρκώς συνδεδεμένοι στο Internet.

Η ανύποπτη επίσκεψη σε επιβλαβείς ιστοσελίδες, ενδέχεται να μολύνει τη συσκευή με κακόβουλο λογισμικό.

Υπάρχει και η απειλή του Phishing που στοχεύει στο Android, όπως ακριβώς κάνει με τα PC και Mac.

Στο Phishing γίνεται χρήση κείμενων, μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, και των social media, για να ξεγελαστούν οι χρήστες και να παρέχουν ευαίσθητα δεδομένα.

Οι απειλές malware

Οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι βρίσκονται στα malware. Πρόκειται για κακόβουλο λογισμικό, που έχει σχεδιαστεί με σκοπό την ανάληψη του ελέγχου στην Android συσκευή.

Συνήθως αυτός ο κίνδυνος βρίσκεται μέσα στις εφαρμογές που κατεβάζουμε, ιδίως σε αυτές που βρίσκονται εκτός του Play Store.

Το ανησυχητικό σε ότι αφορά τις mobile συσκευές, είναι ότι τα malware έχουν στοχοποιήσει ως επί το πλείστον το Android.

Αυτές οι malware απειλές ολοένα και αυξάνονται, ενώ οι προβλέψεις των ειδικών είναι δυσοίωνες. Αναφέρεται ότι το 2016 θα είναι η χρονιά με τις περισσότερες εμφανίσεις malware στις συσκευές με Android.

Οι εμπειρογνώμονες ομιλούν κατά μέσο όρο, για εμφάνιση 9.468 νέων malware ημερησίως. Αυτό σημαίνει ότι ένα νέο κακόβουλο λογισμικό εμφανίζεται κάθε 9 δευτερόλεπτα.

Μπορούμε να πάρουμε μια εικόνα από τις τρέχουσες απειλές εδώ, όπου βλέπουμε πού ακριβώς στοχεύουν στην Android συσκευή.

Οι πλέον διαδεδομένοι και πολύ γνωστοί κίνδυνοι από malware, έχουν διαβαθμιστεί ως απειλές υψηλού κινδύνου.

Exploits

Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα είδη απειλών.

Αυτού του τύπου το κακόβουλο λογισμικό, εκμεταλλεύεται τα κενά στην ασφάλεια στο Android, που του επιτρέπουν την ολική πρόσβαση (root) στη συσκευή.

Ένα τέτοιο κενό ασφάλειας ήταν το επικίνδυνο σφάλμα “Stagefright“, που είχε θέσει σε κίνδυνο χιλιάδες Android συσκευές.

Η πιο πρόσφατη από αυτές τις απειλές είναι το QuadRooter που επηρέασε 900 εκατομμύρια smartphone και tablet Android με επεξεργαστές Qualcomm.

Trojan

Το σοβαρό πρόβλημα που προκύπτει με την ασφάλεια στο Android από τα Trojan, είναι ότι αποτελούν malware που χρησιμοποιούν την τεχνική του “Δούρειου Ίππου”, και εμφανίζονται ως νόμιμο λογισμικό.

Ένα Trojan sms μπορεί να στείλει μηνύματα εν αγνοία μας σε τηλεφωνικούς αριθμούς υψηλής χρέωσης.

Το δυστύχημα με αυτήν την απειλή είναι ότι έχει βρεθεί σε apps μέσα στο Play Store.

Adware

Ένα adware app, όπως για παράδειγμα το Superfish, μπορεί να δημιουργήσει αυτόματα διαφημίσεις, προκειμένου να παρέχει μια ροή εσόδων για τον δημιουργό του.

Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για τη συλλογή πληροφοριών μάρκετινγκ, χωρίς τη συγκατάθεση του χρήστη.

Τον Απρίλιο του 2016 βρέθηκαν 100 επικίνδυνα adware apps στο Play store.

Ransomware

Είναι από τα πιο απεχθή και επικίνδυνα malware. Το Ransomware είναι το είδος του κακόβουλου λογισμικού που παρουσιάζει μια ψευδή καρτέλα στην οθόνη του κινητού την ώρα που θα συμπληρώσουμε τα στοιχεία της πιστωτικής μας κάρτας, για κάποια αγορά στο Play Store.

Στη συνέχεια θα τα στείλει εν αγνοία μας στους επιτήδειους – κοινώς ληστές του κυβερνοχώρου – που το δημιούργησαν.

Ακόμα χειρότερα, το 2014 στις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, και τη Ρωσία, μια μαζική επίθεση Ransomware ονόματι Svpeng, κλείδωσε χιλιάδες μολυσμένες συσκευές.

Στην πορεία ζητούσε “λύτρα” προκείμενου να ξεκλειδωθούν αυτές οι Android συσκευές.

Η Google, ωστόσο, πρόσφατα ανακοίνωσε ότι η επερχόμενη έκδοση Android 7.0 Nougat, θα αποκρούει τις Ransomware επιθέσεις, και θα περιορίζει δραστικά αυτήν την απειλή.

Rogue Pokémon Go

Αξίζει να αναφερθούμε σε αυτήν απειλή που εμφανίστηκε πολύ πρόσφατα, στις 14 Σεπτεμβρίου 2016.

Πιο συγκεκριμένα, οι ειδικοί του Kaspersky Lab, ανακοίνωσαν στα μέσα Σεπτεμβρίου ένα νέο malware, το οποίο το ανακάλυψαν μέσα στο Google Play store, με την ονομασία «Οδηγός για Pokémon Go».

Η κακόβουλη αυτή εφαρμογή αποκτούσε τον πλήρη έλεγχο της συσκευής, και την είχαν κατεβάσει πάνω από 500.000 Android συσκευές.

Αναφέρεται ότι έχει ήδη μολύνει τουλάχιστον 6000 συσκευές. Η Google όπως ήταν αναμενόμενο απέσυρε πρόσφατα αυτήν την εφαρμογή.

Tα σημάδια ότι η συσκευή έχει μολυνθεί

Το malware καραδοκεί σε κάθε επαφή της συσκευής μας με το ίντερνετ, όπως όταν κατεβάζουμε apps από το Play Store, αλλά ιδίως από άλλα καταστήματα.

Το κακόβουλο λογισμικό είναι μια μόνιμη απειλή, ενώ υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο η συσκευή μας να έχει μολυνθεί χωρίς να το γνωρίζουμε.

Ανεξήγητη χρήση δεδομένων

Τα περισσότερα κακόβουλα λογισμικά συλλέγουν στοιχεία λογαριασμών, αριθμούς καρτών, λίστες επαφών, κλπ.

Μόλις συλλέξουν τις πληροφορίες, χρησιμοποιούν εν αγνοία μας το 3G/4G, για να τις αναμεταδώσουν σε αυτόν που το δημιούργησε.

Αν ενεργοποιείται από μόνο του το mobile internet, ενώ το είχαμε ανενεργό, και ταυτόχρονα παρουσιάζεται ανεξήγητη αύξηση κατανάλωσης δεδομένων, ενδεχομένως να υπάρχει μόλυνση από malware.

Συνήθως κάποια apps, όπως αυτά του καιρού, ενεργοποιούν από μόνα τους το 3G/4G και κάνουν ενημέρωση που κατά κανόνα δε συνοδεύεται από αύξηση δεδομένων.Σε αυτήν την περίπτωση δεν υπάρχει κάποιος κίνδυνος.

Ωστόσο, μπορούμε να μην επιτρέψουμε σε καμία εφαρμογή εν αγνοία μας να ενεργοποιεί το mobile internet, απαγορεύοντας την οποιαδήποτε παρασκηνιακή δραστηριότητα.

Σε κάθε περίπτωση, απαιτείται ευθύς εξαρχής να πάρουμε τον έλεγχο της χρήσης δεδομένων, είτε έχουμε μολυνθεί, είτε όχι.

Αυτό το επιτυγχάνουμε μέσα από την Android συσκευή, στην ενότητα της χρήσης δεδομένων.

Αν δούμε ότι κάποιο app καταναλώνει πολλά δεδομένα χωρίς να το χρησιμοποιούμε, τότε ίσως θα πρέπει να το διαγράψουμε.

Αν έχουμε μολυνθεί, το πρόβλημα με την παρασκηνιακή αποστολή πολύτιμων δεδομένων θα παραμείνει στο WiFi.

Σε αυτήν την περίπτωση αλλά και σε όλες τις άλλες που εντοπίσαμε σημάδια μόλυνσης, επιβάλλεται η καθημερινή ανίχνευση κακόβουλου λογισμικού.

Μια από τις πιο ενδεδειγμένες λύσεις είναι το πολύ γνωστό από την αποτελεσματικότητά του στο PC, Malwarebytes Anti-Malware.

Κακή απόδοση του τηλεφώνου

Είναι σύνηθες τα περισσότερα κινητά Android της μεσαίας κατηγορίας, να γίνονται πιο αργά μετά από χρήση κάποιων μηνών.

Αν αυτή η επιβράδυνση των λειτουργιών αφορά high end κινητά, τα οποία παραμένουν το ίδιο αργά και μετά από την επανεκκίνηση της συσκευής, αυτό είναι σημάδι προσβολής από malware.

Και στις δυο περιπτώσεις των midrange και high end συσκευών, θα πρέπει να σαρώσουμε το κινητό αμέσως.

Το antivirus είναι χρήσιμο μόνο για αυτές ακριβώς τις ανάγκες, και αφού έχουμε ήδη εκτεθεί.

Σε αντίθετη περίπτωση, το κακόβουλο λογισμικό μπορεί να βλάψει τη συσκευή μας. Η υποκλοπή των πολύτιμων δεδομένων μας, ενδέχεται να γίνει μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα.

Μειωμένη διάρκεια ζωής της μπαταρίας

Τα περισσότερα malware έχουν σχεδιαστεί για να επιτίθενται στο παρασκήνιο. Αυτό τα καθιστά συνεχώς ενεργά, με αποτέλεσμα να παρατηρείται δραστική μείωση στη διάρκεια της μπαταρίας.

Οι πιο σοβαρές περιπτώσεις κακόβουλου λογισμικού εξαντλούν τη μπαταρία πολύ πιο γρήγορα από ότι σε ήπιες περιπτώσεις μόλυνσης.

Αν δούμε ξαφνικά μια τέτοια ασυνήθιστη πτώση στην μπαταρία, ενδεχομένως η συσκευή να έχει εκτεθεί.

Διακοπή κλήσεων του τηλεφώνου

Πολλές φορές οι κλήσεις μας απορρίπτονται ή δυσκολεύονται λόγω ανεπαρκούς σήματος.

Aν αυτό το φαινόμενο έχει αρχίσει και γίνεται έντονο και επαναλαμβάνεται πολύ πιο συχνά, τότε η αιτία μπορεί να είναι το κακόβουλο λογισμικό.

 Μειώνοντας τα προβλήματα με την ασφάλεια στο Android

Ο μόνος τρόπος για να αποφευχθεί εντελώς το malware στην Android συσκευή μας, είναι να μην κατεβάζουμε εφαρμογές. Επιπλέον να μη συνδεόμαστε και στο ίντερνετ. Ωστόσο, κάτι τέτοιο είναι πρακτικά αδύνατο.

Θα χρειαστούν πρωτοβουλίες με συνδυασμό κοινής λογικής και ελέγχου, για να ελαχιστοποιήσουμε τις πιθανότητες να προσβληθεί η συσκευή μας από κακόβουλο λογισμικό.

Άγνωστες προελεύσεις και διαχείριση συσκευής

Ο κίνδυνος του malware θα μειωθεί, αν δεν επιτρέπουμε εγκατάσταση εφαρμογών από άλλα καταστήματα.

Αν το app δεν υπάρχει στο Play Store ή το βρήκαμε κάπου αλλού δωρεάν, θα πρέπει να είμαστε απόλυτα βέβαιοι ότι αξίζει της εμπιστοσύνης μας πριν το κατεβάσουμε.

Επιπλέον, πρέπει να ελέγχουμε καθημερινά αν έχουμε δώσει άθελα μας σε κάποιο app δικαιώματα διαχειριστή.

Σε αυτήν την περίπτωση αποεπιλέγουμε τις εφαρμογές που δεν εμπιστευόμαστε, και εν ανάγκη τις διαγράφουμε αν δε μας χρειάζονται.

Ενημερώσεις λογισμικού

Αν η συσκευή μας επιδέχεται αναβάθμιση στις νεότερες εκδόσεις του λειτουργικού, σπεύδουμε αμέσως να την κάνουμε.

Όσο πιο νέα είναι η έκδοση του Andoid στη συσκευή μας, τόσο μειώνονται οι παλαιότεροι κίνδυνοι malware.

Ενήμεροι για τους κινδύνους του rooting

Είναι δελεαστικό να κάνουμε root στο κινητό, προκειμένου να έχουμε πρόσβαση σε συγκεκριμένες εφαρμογές ή υπηρεσίες.

Ωστόσο, το rooting της συσκευής θα μειώσει κι άλλο την ήδη προβληματική ασφάλεια στο Android.

Αν είμαστε αποφασισμένοι για το root, να είμαστε και πανέτοιμοι για περισσότερες επιθέσεις malware.

Κρυπτογράφηση των ευαίσθητων πληροφοριών

Εάν η Android συσκευή μας περιλαμβάνει λειτουργίες κρυπτογράφησης δεδομένων, είναι πολύ καλή ιδέα να τις χρησιμοποιήσουμε.

Σε αυτήν την περίπτωση μειώνουμε δραστικά τις επιθέσεις malware που αποσκοπούν στη συλλογή πολύτιμων δεδομένων.

Αν δεν έχουμε δυνατότητες κρυπτογράφησης στη συσκευή, είναι σημαντικό να μην αποθηκεύουμε δεδομένα που αφορούν λογαριασμούς και κάρτες τραπεζών.

Επιπλέον, αποφεύγουμε να αποθηκεύουμε πληροφορίες που σχετίζονται με άλλα κρίσιμα προσωπικά δεδομένα.

Έλεγχος αξιολογήσεων των νέων εφαρμογών

Όταν βρούμε μια νέα εφαρμογή που θέλουμε να την κατεβάσουμε, καλό είναι να διαβάσουμε πρώτα τις αξιολογήσεις από άλλους χρήστες.

Εάν η εφαρμογή είναι προβληματική με οποιονδήποτε τρόπο, θα επιβεβαιωθεί από τα σχόλια.

Αν δεν έχει κανένα σχόλιο, ίσως θα πρέπει να περιμένουμε και να μην το ρισκάρουμε.

Δεν αρκεί η διαγραφή

Οι ειδικοί σε θέματα για την ασφάλεια στο Android αναφέρουν, ότι αν η συσκευή έχει προσβληθεί από κακόβουλο λογισμικό που αποσκοπεί στο rooting, δεν είναι βέβαιο ότι όταν το διαγράψουμε, θα απομακρυνθεί και η μόλυνση.

Ο μοναδικός ασφαλής τρόπος για να απαλλαχτούμε οριστικά από την προσβολή, είναι να δημιουργήσουμε αντίγραφα ασφάλειας όλων των δεδομένων, και να επαναφέρουμε τη συσκευή στις εργοστασιακές ρυθμίσεις.

Οι ελάχιστες δυνατότητες των antivirus

Όλες οι antivirus εφαρμογές τίθενται σε ισχύ μόνο αφού έχουμε ήδη πέσει θύμα κακόβουλων προγραμμάτων.

Το μόνο που μπορούν να μας προσφέρουν τα σχετικά apps προστασίας από ιούς, είναι η σάρωση και η ενημέρωση ότι έχουμε μολυνθεί.

Δεν είναι τυχαίο που η Google δια στόματος του υπεύθυνου σε θέματα που αφορούν την ασφάλεια στο Android, Adrian Ludwig, αναφέρει ότι όλες οι antivirus εφαρμογές είναι σχεδόν άχρηστες.

Η εταιρεία επιμένει ότι οι νεότερες εκδόσεις του Android έχουν ενσωματωμένη ισχυρή προστασία από ιούς.

Τονίζουν εμφατικά ότι οι χρήστες δεν έχουν ιδιαίτερα οφέλη από αυτές τις antivirus εφαρμογές.

Ωστόσο, το αντιφατικό της υπόθεσης είναι ότι η Google πρόσφατα επιβεβαίωσε με επίσημη ανακοίνωση, ότι 420 εκατομμύρια συσκευές Android είναι εκτεθειμένες γιατί δεν λαμβάνουν ενημερώσεις ασφαλείας.

Οι ειδικοί θεωρούν ότι δεν υπάρχει κανένας τρόπος να εγγυηθεί η εταιρεία σε αυτόν τον τεράστιο αριθμό των συσκευών, ότι θα λάβουν κάποιες ενημερωμένες εκδόσεις στον κώδικα ασφαλείας.

Το κάνουν αυτόνομα μόνο μεγάλες εταιρείες όπως η Samsung, και βέβαια οι Nexus συσκευές, που δέχονται ενημερώσεις ασφαλείας απευθείας από την Google.

Τακτικός έλεγχος για malware

Παρ' όλα αυτά, κάποια antivirus ίσως να μας χρειάζονται. Οι καθημερινές σαρώσεις ρουτίνας που προσφέρουν είναι σχετικά χρήσιμες και κάτι παραπάνω από αναγκαίες.

Αν μη τι άλλο, θα ενημερωθούμε για την εισβολή του κακόβουλου λογισμικού.

Ψευδής αίσθηση ασφάλειας

Σε πολλές περιπτώσεις, ενδέχεται οι ειδοποιήσεις αυτές να αφορούν εφαρμογές που τις χρειαζόμαστε, παρέχοντας μια ψευδή αίσθηση ασφάλειας.

Τέτοιες εφαρμογές είναι αυτές του εντοπισμού χαμένου κινητού, ή κάποια VPN, στα οποία τους έχουμε δώσει δικαιώματα διαχειριστή.

Επιπλέον, οι περισσότερες antivirus εφαρμογές επιδρούν αρνητικά στην μπαταρία, μειώνοντας κατά πολύ τη διάρκειά της.

Σας απασχολεί η ασφάλεια στο Android?

Το πρόβλημα με την ασφάλεια στο Android είναι υπαρκτό και συνεχές.

Εσείς έχετε ποτέ επηρεαστεί από κακόβουλο λογισμικό, και πως προστατεύετε τη συσκευή σας? Αν σας γεννήθηκαν απορίες, γράψτε μας στα σχόλια.